Adamo op 82: FM op 5 eert de tijdloze stem van de Belgisch-Italiaanse chansonnier

Op zijn 82e verjaardag wordt Salvatore Adamo niet alleen begroet met kaarten en bloemen — hij krijgt een radiogeschenk dat zijn muziek weer op de eerste plaats zet: een live-hommage in BNNVARA's FM op 5Nederland. Zaterdag 1 november 2023, tussen 10:00 en 12:00 uur, zet presentator Felix Meurders de microfoon over aan Paul Boerboom, die met warmte en respect de carrière van de Belgisch-Italiaanse chansonnier herbeleeft. Geen gewone retrospective. Dit is een ode aan een stem die generaties trok, troostte en veranderde — met een zachtheid die geen tijd kent.

Een stem die grenzen overwon

Salvatore Adamo, geboren op 1 november 1941 in Sicilië, is geen gewone zanger. Hij is de bestverkopende Belgische artiest aller tijden — ruim 100 miljoen albums en singles verkocht, een cijfer dat zelfs de grootste popsterren van vandaag niet kunnen evenaren. Zijn muziek? Geen flitsende beats, geen algorithmische hooks. Het zijn liedjes als Tombe la Neige, Vous permettez, Monsieur? en Inch Allah — poëtisch, eenvoudig, diep menselijk. In Inch Allah, geschreven na een reis naar Israël in 1967, verwees Adamo naar de zes miljoen slachtoffers van de Shoah. Het nummer werd een strijdlied voor Israëlische soldaten. Maar dat maakte hem in de Arabische wereld persona non grata. Toch bleef het lied staan. Vandaag de dag keert het jaarlijks terug in de Evergreen Top 1000 van NPO Radio 5. Dat is geen toeval. Dat is erfenis.

De morele kern van het chanson

"Adamo's muziek is niet alleen poëtisch, maar ook moreel," zegt Paul Boerboom in de uitzending. "Hij zingt over mededogen, over de mens. Dat maakt hem een van de grote stemmen van het chanson." En dat is het kernpunt. Terwijl veel artiesten zich richten op status, op viraliteit, op trends — zingt Adamo over verlies, liefde, verlangen, en de stilte na een klap. Zijn liedjes zijn als oude boeken: je leest ze opnieuw, en elke keer zie je iets wat je voorheen niet zag. Zijn 2001-riddering door Koning Albert II was geen formele eer — het was een erkenning dat een zanger met een zachte stem meer veranderde dan vele politici.

Een carrière die nooit stilkwam

Adamo’s begin was niet gemakkelijk. In het voorjaar van 1963 werd zijn vijfde single, Sans toi, ma mie, in een mum van tijd 100.000 keer verkocht. Daarna kwamen de hits als een rivier: La nuit, Si jamais, Dolce Paola — een ode aan de toenmalige prinses Paola, met wie hij Italiaanse roots deelt. Zijn muziek was geen modeverschijnsel. Het was een constante. Zelfs in de jaren 90, toen Arno Les filles du bord de mer nieuw leven inblies, bleef Adamo’s invloed voelbaar. De jonge generatie vond hem niet achterhaald — ze vonden hem waardevol.

De MIA’s en een leven dat doorgaat

De hommage op FM op 5 is niet de enige eer die Adamo deze week ontvangt. Op 29 januari 2024 ontvangt hij de MIA Lifetime Achievement Award, georganiseerd door VRT en VI.BE. "We eren een artiest die niet alleen muziekgeschiedenis heeft geschreven, maar ook de kracht van muziek als universele taal belichaamt," zei de organisatie. En dat is het. Adamo’s liedjes zijn geen nationale monumenten — ze zijn wereldwijd. Ze worden gehoord in Brussel, in Marseille, in Tunis, in Toronto. Zonder woorden, zonder taalbarrière.

"Ze zullen me van het toneel moeten duwen"

En wat nu? Adamo, die al meer dan zestig jaar op het podium staat, denkt niet aan stoppen. "Ze zullen me van het toneel moeten duwen," zei hij in een interview van een paar jaar geleden. En dat is de kracht van deze man: hij houdt niet van afscheid. Hij houdt van muziek. Hij houdt van het moment. Zelfs nu, op 82, is hij nog steeds de man die de wereld met een zacht liedje kan doen stilstaan. In een tijd van overmatige geluiden, is zijn stilte krachtiger dan ooit.

Waarom blijft Adamo relevant?

Want wat maakt een artiest eeuwig? Niet de hits. Niet de verkoopcijfers. Het is de eerlijkheid. Adamo zingt niet om te winnen. Hij zingt om te delen. Zijn muziek is geen product — het is een gesprek. Met de dode, met de verliefde, met de verdrietige. En dat is precies wat de mensen nu weer zoeken: echtheid. In een wereld waar alles versnelt, wil men weer luisteren. Langzaam. Diep. Met een glimlach in de keel.